સનાતન ધર્મમાં તમામ દેવી-દેવતાઓની પૂજા કરવી ખૂબ જ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. ભક્તો દરરોજ વિધિપૂર્વક ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીની પૂજા કરે છે. લોકો ભગવાન શિવના મંદિરે પણ ભગવાનના દર્શન કરવા જાય છે. જ્યાં તેઓ તેમના ઉપાસકના દર્શનનો લાભ લે છે. પર્વતો પર પણ મહાદેવને સમર્પિત ઘણા મંદિરો છે, જ્યાં મોટી સંખ્યામાં ભક્તો દર્શન માટે જાય છે. પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર ભગવાન શિવ હિમાલયમાં નિવાસ કરતા હોવાનું માનવામાં આવે છે.
કૈલાશ માનસરોવર
ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર, તિબેટમાં સ્થિત કૈલાશ માનસરોવરને ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીનું ઘર માનવામાં આવે છે. દંતકથા અનુસાર, આ એ જ પવિત્ર સ્થાન છે જ્યાં શિવ અને શંભુ રહે છે. શિવ પુરાણમાં કૈલાશ માનસરોવરનો ઉલ્લેખ છે.
આદિ કૈલાસ
આદિ કૈલાશ ઉત્તરાખંડમાં છે. આ કૈલાસને રૂંગ સમુદાયના લોકોનું મુખ્ય સ્થાન માનવામાં આવે છે. રુંગ પરંપરા અનુસાર આદિ કૈલાશ મહાદેવનું મૂળ નિવાસસ્થાન હતું. એવું માનવામાં આવે છે કે અહીં સંતો અને અન્ય લોકોનું આગમન મહાદેવની તપસ્યામાં બાધારૂપ હતું, જેના કારણે મહાદેવને આ સ્થાન છોડવું પડ્યું હતું.
કિન્નર કૈલાશ
કિન્નર કૈલાશ હિમાચલ પ્રદેશમાં છે. અમરનાથ અને માનસરોવરની યાત્રા કરતાં કિન્નર કૈલાશની યાત્રા વધુ મુશ્કેલ માનવામાં આવે છે. કિન્નર કૈલાસ મહાદેવના ભક્તો માટે એક મહત્વપૂર્ણ સ્થાન છે.
મણીમહેશ કૈલાશ
મણિમહેશ કૈલાશ હિમાચલ પ્રદેશમાં છે. આ સ્થળે શિવલિંગના આકારમાં એક શિલા છે , જેને મહાદેવનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. દંતકથા અનુસાર, મણિમહેશ કૈલાશનું નિર્માણ ભગવાન શિવે માતા પાર્વતી સાથે લગ્ન કર્યા પછી કરાવ્યું હતું.
શ્રીખંડ મહાદેવ કૈલાસ
શ્રીખંડ મહાદેવ કૈલાશ હિમાચલ પ્રદેશમાં છે. આ કૈલાસને મહાદેવના ધાર્મિક સ્થળોમાં સૌથી ઊંચું સ્થાન માનવામાં આવે છે. આ પર્વતની ઊંચાઈ સમુદ્ર સપાટીથી 18,300 ફૂટ છે. પૌરાણિક કથા અનુસાર, શ્રીખંડ મહાદેવ કૈલાસ ખાતે વિશ્વના સર્જનહાર ભગવાન વિષ્ણુએ ભસ્માસુર નામના રાક્ષસનો વધ કર્યો હતો.
