અમેરિકામાં રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી માટે 5 નવેમ્બરે મતદાન થશે. આ વખતે પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ રિપબ્લિકન પાર્ટી તરફથી અને ઉપરાષ્ટ્રપતિ કમલા હેરિસ ડેમોક્રેટિક પાર્ટી તરફથી ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. અમેરિકન ચૂંટણીને હવે માત્ર 2 દિવસ બાકી છે. ચાલો જાણીએ કે અમેરિકામાં રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી કેવી રીતે થાય છે અને તેની સમગ્ર પ્રક્રિયા શું છે?
કાર્યકાળ
અમેરિકામાં રાષ્ટ્રપતિનો કાર્યકાળ 4 વર્ષનો હોય છે. એક વ્યક્તિ વધુમાં વધુ બે વખત રાષ્ટ્રપતિ બની શકે છે.
અમેરિકામાં રાષ્ટ્રપતિને પોટસ કહેવામાં આવે છે. જે યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ ઑફ અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિનું ટૂંકું સ્વરૂપ છે.
અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીની પ્રક્રિયા 5 તબક્કામાં પૂર્ણ થાય છે-
પ્રાયમરી અને કોક્સ
નેશનલ કન્વેંશન
સામાન્ય ચૂંટણી
ઇલેક્ટોરલ કોલેજ
શપથ ગ્રહણ
અમેરિકન ચૂંટણીનો પ્રથમ તબક્કો ડેલિગેટ્સની પસંદગી કરવાનો છે. આ પ્રતિનિધિઓ રાજકીય પક્ષોમાંથી પ્રાયમરી અને કોકસ દ્વારા ચૂંટાય છે. રજિસ્ટર્ડ સભ્યો અને સામાન્ય જનતા પ્રાયમરી દ્વારા મત આપે છે. જ્યારે કોકસ એ ખુલ્લામાં યોજાયેલી પાર્ટીની અનૌપચારિક બેઠક છે, જેમાં સામાન્ય લોકો પ્રતિનિધિઓની પસંદગી કરે છે. આ પછી, ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિઓ એક સ્થાન પર રાષ્ટ્રપતિની ઉમેદવારીનો દાવો કરતા નેતાઓમાંથી એકને પસંદ કરે છે. આ પછી તેઓ રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી લડે છે.
રાષ્ટ્રીય સંમેલન
આમાં, રિપબ્લિકન અને ડેમોક્રેટિક પક્ષોમાંથી પસંદ કરાયેલા રાષ્ટ્રપતિ પદના ઉમેદવારો વચ્ચે ખુલ્લા મંચ પર ચર્ચા થાય છે. લગભગ 4 નેશનલ કન્વેન્શનનું આયોજન કરવામાં આવે છે. આનાથી જનતાના મૂડ અને દેશના મૂડનો ખ્યાલ આવે છે કે તે કયા પક્ષના ઉમેદવારને રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ચૂંટવા માંગે છે.
સામાન્ય ચૂંટણી
આગળની પ્રક્રિયા મતદારોની પસંદગી કરવાની છે. જે રાજ્યની વસ્તી જેટલી વધારે ત્યાંથી તેટલા વધારે ઇલેક્ટર્સને સામાન્ય જનતા ચૂંટીને મોકલે છે. .આમાં વિનર ટેક્સ ઓલનો નિયમ લાગુ પડે છે. તે 5મી નવેમ્બરના રોજ છે. રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીનો આ સૌથી મહત્વપૂર્ણ તબક્કો છે. જે પક્ષના વધારે ઇલેક્ટર્સ ચૂંટાય છે..તેનાથી લગભગ સ્પષ્ટ થઇ જાય છે કે કોણ આગામી રાષ્ટ્રપતિ બનશે
મતદાર પસંદ કરવાનો નિયમ શું છે?
ઉદાહરણ તરીકે, જો કોઇ અમેરિકન રાજ્યમાં 30 ઇલેક્ટર્સ છે… તો અહીં જે પાર્ટીના 16 મતદારો જીતે છે , તેના બાકીના 14 ઇલેક્ટર્સ પણ જીતેલા માનવામાં આવે છે. આમ જે પાર્ટીના 16 ઇલેક્ટર્સ જીતશે તેના 30 ઇલેક્ટર્સ જીતેલા માની લેવામાં આવશે. આને જ વિનર ટેક્સ ઓલનો નિયમ કહે છે. આ રીતે સમગ્ર દેશમાં 538 ઇલેક્ટર્સ ચૂંટાય છે.. રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી જીતનાર પાર્ટીને આ જીત માટે ઓછામાં ઓછા 270 ઇલેકટર્સની જરૂર હોય છે.
ચૂંટણી કોલેજ
બાદમાં, આ જ ઇલેક્ટર્સ ડિસેમ્બર મહિનામાં રાષ્ટ્રપતિ અને ઉપરાષ્ટ્રપતિ માટે પોતાનો મત આપે છે. . તેને ઈલેક્ટોરલ કોલેજ કહેવામાં આવે છે. ઇલેક્ટર્સના મતોની ગણતરી જાન્યુઆરીમાં અમેરિકી કોંગ્રેસ કરે છે. આમાં વધારે વોટ હાંસલ કરનાર ઉમેદવારને વિજેતા ઘોષિત કરવામાં આવેછે. બાદમાં 20 જાન્યુઆરીએ નવા રાષ્ટ્રપતિનો શપથ ગ્રહણ સમારોહ યોજાય છે. તેને અમેરિકામાં ઇનોગ્રેશન ડે નામે ઓળખવામાં આવે છે.
