દૂરસંચાર વિભાગ (DoT) ટૂંક સમયમાં સાયબર ફ્રોડ પર નિયંત્રણ લાવવા માટે નવી પ્રણાલી લાવવાનું છે. આ કેન્દ્રિય પ્રણાલી તે કોલ્સને બ્લોક કરવામાં સક્ષમ હશે જેમાં અવાજ બદલીને લોકોને ઠગવામાં આવે છે. છેલ્લા કેટલાક સમયથી ઘણા આવા સાયબર ફ્રોડના કિસ્સાઓ સામે આવ્યા છે, જેમાં લોકો અવાજ બદલીને છટકામાં પાડવામાં આવે છે અને પછી તેમની સાથે ફ્રોડ કરવામાં આવે છે.
હમણાં જ આગ્રામાં આવી જ રીતે અવાજ બદલીને કરાયેલી ફ્રોડ કોલને કારણે એક દુખદ બનાવ બન્યો છે. દૂરસંચાર વિભાગે આ ઘટનાની નોંધ લીધી છે અને આવનારા સમયમાં અવાજ બદલીને કરવામાં આવતા ફ્રોડ કોલ્સને રોકવા માટે નવી ટેકનોલોજી લાવવાની જાહેરાત કરી છે.
એડવાન્સ સિસ્ટમ લાવવાની તૈયારી
દૂરસંચાર વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર, આવા કોલ્સ વિદેશથી સંચાલિત સાયબર ગુનાહિત તત્વો દ્વારા કરવામાં આવે છે. આ સાયબર ગુનાહિત તત્વો પોતાનું સાચું સ્થાન છુપાવવા માટે કોલિંગ લાઇન આઈડેન્ટિટી (CLI)નો ઉપયોગ કરે છે, જેના કારણે ફ્રોડ કોલ્સ, બોગસ નમ્બર્સ અને ડિજિટલ અટકાયતની ધમકીઓ આપતા કોલ્સનો પ્રવાહ વધી ગયો છે.
આ ગુનાહિત તત્વો અવાજ બદલીને ડ્રગ્સ, નશીલા પદાર્થો અને સેક્સ રેકેટથી સંબંધિત ખોટા આરોપો સાથે લોકોને ધમકાવે છે અને ફ્રોડ કરે છે. આ ખતરાના વધતા પ્રમાણને ધ્યાનમાં રાખીને, DoT એ Airtel, Vodafone Idea, Jio અને BSNL જેવી ટેલિકોમ કંપનીઓ સાથે મળીને એક એડવાન્સ સિસ્ટમ તૈયાર કરી છે, જે આંતરરાષ્ટ્રીય ફ્રોડ કોલ્સને ઓળખી શકશે અને તે કોલ્સ વપરાશકર્તાને પહોંચ્યા પહેલાં જ બ્લોક કરી શકશે.
બે તબક્કામાં અમલ
દૂરસંચાર વિભાગના જણાવ્યા મુજબ, આ પ્રણાલીને બે તબક્કામાં અમલમાં મૂકવામાં આવશે. પ્રથમ તબક્કામાં, વપરાશકર્તાના ફોન નંબર પર આવી રહેલી ખોટી કોલ્સને ટેલિકોમ સર્વિસ પ્રોવાઇડર્સ (TSP)ના સ્તરે રોકવામાં આવશે, અને બીજા તબક્કામાં TSPથી વપરાશકર્તા સુધીની ફ્રોડ કોલ્સને કેન્દ્રિય સ્તરે રોકવામાં આવશે. અત્યાર સુધીમાં તમામ ચાર ટેલિકોમ સર્વિસ પ્રોવાઇડર્સે આ એડવાન્સ સિસ્ટમના પ્રથમ તબક્કાનો સફળતાપૂર્વક અમલ કર્યો છે.
આ સિસ્ટમ લાગુ થતાં જ દરરોજ 4.5 મિલિયન એટલે કે 45 લાખ ફ્રોડ કોલ્સને ભારતીય ટેલિકોમ નેટવર્કમાં પ્રવેશતા રોકવામાં આવી રહ્યા છે. આગામી તબક્કામાં, એક સેન્ટ્રલ સિસ્ટમ લાગુ કરવામાં આવશે, જે TSP સ્તરેSpoof કોલ્સને નિયંત્રિત કરવામાં સક્ષમ બનશે.
દૂરસંચાર વિભાગનું કહેવું છે કે, હાલ દૈનિક આધાર પર એક તૃતીયાંશ ફ્રોડ કોલ્સ પર નિયંત્રણ મૂકવામાં આવ્યું છે. જો કે, જ્યારે સુધી આ સિસ્ટમ સંપૂર્ણ રીતે અમલમાં નહીં આવે, વપરાશકર્તાઓ આવા ફ્રોડ કોલ્સ અને મેસેજને ભારત સરકારના ચક્ષુ પોર્ટલ પર રિપોર્ટ કરી શકે છે.
